Bidden is niet meer van deze tijd. Waren we als kind nog gewend om op bepaalde momenten van de dag ruimte te maken voor stilte en gebed, nu draait het volle leven 24 uur per dag door. Zelfs in de drukke oogsttijd zetten de boeren hun paarden even stil wanneer zij om twaalf uur ’s middags het Angelusklokje hoorden luiden op het roggeland, om even door de knieën te gaan en zich achter de pet te verschuilen voor het Engel des Heren.
In deze tijd waarin alles draait om economische winst, zoveel mogelijk uit de opbrengst van het land te halen, ook al putten we de vruchtbaarheid van de aarde en de natuur uit, is er geen tijd meer voor bezinning, want tijd kost geld. Nee, wanneer het gezin eindelijk compleet is, hetgeen in onze moderne gezinnen een steeds grotere puzzel wordt vanwege drukte met werk, sport en andere nevenactiviteiten, is er geen tijd om even stil te zijn en God te danken voor de spijzen op de alweer rijkelijk gevulde tafel. Want daar zijn we inmiddels zo aan gewend geraakt, we beseffen totaal niet meer dat het voedsel dat ons wordt aangereikt een gave is van de natuur, van de schepping en dat dit geen vanzelfsprekendheid is. Kijk maar naar de voedselschaarste in de wereld.
Nee, wij hebben onszelf gekroond tot Schepper en zijn bij wijze van spreken op de stoel van God gaan zitten. Daarmee hebben we een te grote broek aangetrokken die ons niet past, want door eigenbelang zijn we niet in staat om te zorgen dat ieder het zijne krijgt. En wanneer de zaken vast lopen lukt het ons zelfs niet naar de oorzaak bij onszelf, ons eigen handelen te kijken en zoeken. In deze tijd waarin wij als mens in disbalans zijn geraakt met Moeder Aarde, proberen we de oplossing te zoeken in allerlei nieuwe technieken, de nieuwe God die wij aanbidden, terwijl wij weten dat dit niet de eigenlijke oplossing is, niet in de landbouw, niet in de industrie, zeker ook niet in de gezondheidszorg. In een wereld waarin wij onszelf kunnen redden, alles zelf kunnen regelen, de ander (met kleine en grote letter) niet meer denken nodig te hebben, een wereld waarin het leven draait om onszelf en die dreigt vast te lopen, zijn we het verleerd te leven met open handen, je openen voor iets of iemand buiten jou zelf.
Zou het gebed daarin een hulpmiddel kunnen zijn? Ja, misschien hebt u ook wel uw twijfels of bidden zou helpen om alle problemen op te lossen. Want bidden past niet in onze cultuur, het is niet efficiënt, je kunt niet meteen de resultaten aflezen. Nee toegegeven, zoals we het lazen in de Lezingen van vandaag komt het bidden van Abraham en van Jezus ook wel gemakkelijk over. Abraham die een soort handel drijft met God om te proberen de kleine groep rechtvaardigen uit de verdorven steden Sodom en Gomorra te redden. Nee het is niet een u vraagt en wij draaien. En wanneer wij op Gods deur kloppen, zoals Jezus aangeeft in het evangelie, zal ook niet meteen voor ons open gedaan worden. Soms kun je als ongeneeslijk zieke de sterren van de hemel bidden, en toch tevergeefs en teleurgesteld wachten op genezing. Nee, het bidden werkt niet volgens het model van vraag en aanbod. Dat is ook niet de diepere boodschap van de Schriftlezingen. Zij willen ons duidelijk maken dat wij bij gebed de deur van ons hart openzetten, dat er iemand van buiten binnen mag komen. Dat je iemand van buiten toelaat om datgene wat je diep van binnen beweegt of dwars zit te delen met de ander, waarin iets van God oplicht. En geef vooral niet te snel op, houd vol. Bidden kan misschien niet de situatie veranderen, maar kan wel jezelf helpen anders tegen de situatie aan kijken.
Het plaatst jezelf buiten het centrum, je biedt jezelf aan in een open houding van: hier ben ik.
“God, hier ben ik”, dat zijn letterlijk de woorden die ik antwoordde bij mijn wijding toen de bisschop mij riep met mijn gezin. “Hier ben ik”, zo stelde ik mijn leven ter beschikking aan God, ik bied mezelf aan, U mag voortaan tot in mijn centrum meedoen. In alles wat ik denk en doe probeer ik Uw wil te doen. Ik probeer uw Naam waar te maken: Ik zal er zijn!
Als gelovigen proberen we allemaal Zijn Naam te heiligen, zoals we bidden in het Onze Vader, Zijn Naam (“Ik zal er zijn”) te eerbiedigen en uit te dragen in het leven van alledag.
Bidden is openstaan voor God en zijn Naam waar maken in het leven van alledag, open staan en in contact zijn met het geheim van het leven met: hoofd, hart en handen. Bidden is de deur van je hart openen voor de mens die bij je aanklopt. Dan zul je ervaren dat God nog altijd leeft, ook al hebben we hem verdreven uit onze leefwereld. Dan zal zijn Rijk dichterbij komen in onze wereld.
Lieve mensen, mogen wij in deze vakantieperiode God op het spoor komen in de stilte, in de ontmoeting met de ander, in de zorg voor elkaar, en in de schoonheid van de natuur. Amen.
Lattrop/ Ootmarsum/Denekamp, 23/24 juli 2022,
Pastor Jan Kerkhof Jonkman