Waar ligt voor u de grens wat betreft vreemdelingen? Ja, voor Geert Wilders is de grens al lang bereikt. Hij droomt van een Nederland zonder hoofddoeken, een land zonder moskeeën. Maar is dat reëel? Is ons land te vol of wil hij onze eigen cultuur, onze eigen religie beschermen? Ja, wanneer er een vreemde op ons afkomt, dan voelt dat in eerste instantie als iets vreemds, en onbekend maakt onbemind. Moeten we vreemde elementen buitensluiten of moeten we ze omarmen? Ik denk dat de Lezingen van vandaag ons juist waarschuwen om niet te snel grenzen te trekken. En vreemden vergelijken met honden is minderwaardig. En toch lezen we dat vandaag in het Evangelie. Jezus die heidenen vergelijkt met honden. Dat was in Jezus’ tijd niet zo ongewoon. Want de Joden keken neer op iedereen die niet tot Gods uitverkoren volk behoorde. Maar dat moet ons in eerste instantie doen verbazen, Jezus die geen aandacht schenkt aan een niet-Joodse vrouw. Hij geeft haar totaal geen antwoord. Een niet-Joodse moeder vraagt Jezus om hulp voor haar zieke dochter en Jezus doet of Hij haar niet hoort. Ook als zij blijft aandringen zegt Hij :”Ik heb het druk genoeg met de mensen uit mijn eigen volk.”
Maar zij houdt vol, zo zijn bijna alle moeders als het gaat om het belang van hun kind. Ja, we kunnen door de Joden wel honden worden genoemd, maar ik ben al lang blij met een paar broodkruimels. Wanneer zij blijft aandringen, is Jezus bereid haar te helpen. “Wat heb jij toch een groot geloof”, zegt Hij tegen haar. Jouw wens wordt ingewilligd, jouw dochter wordt genezen. En zo maakt Jezus deze vrouw, een vreemdeling, iemand die nergens thuishoort, tot voorbeeld van al zijn volksgenoten, die weliswaar alle Joodse wetten en regels keurig onderhouden, maar hun liefde reserveren voor de mensen van hun eigen soort. Jezus komt tot inzicht dat Gods Liefde niet beperkt mag blijven tot het Joodse Volk, maar dat God ieder mens wil bereiken met zijn barmhartigheid en zijn liefde. Gods liefde houdt blijkbaar niet op bij de grenzen van Israël.
Ook wij denken te vaak in vakjes en hokjes. Die hoort er wel bij, die niet. Vooral in deze tijd waarin we leven in een multiculturele wereld, een multiculturele samenleving, geeft dat problemen. Zo hoor je vaak zeggen: Die mensen nemen onze huizen in, mijn kind kan niet aan een huis komen. Die mensen krijgen alles, terwijl wij ervoor moeten werken. Meningen die worden gevoed door de politieke partijen zoals de PVV en Forum voor Democratie. En je zou je kunnen afvragen wie zich daarbij honds gedraagt?
Wij zijn snel geneigd om grenzen te trekken, zonder vertrouwen te hebben in de ander, de vreemde. Want wie vreemd doet, of zich anders gedraagt, lopen we snel voorbij. En het zou wel eens kunnen zijn dat de vreemde een vaster geloof en vertrouwen heeft dan wij. Zolang wij niet verder durven te kijken dan onze eigen club, niet verder dan ons eigen volk, onze eigen kerk of ons eigen belang, zolang wij onszelf beter voelen dan de ander, dan is er nog veel werk te verzetten. Met onze afkomst, met onze cultuur, met onze opleiding, zijn we niet beter of hoger dan zij, die een andere cultuur of religie heeft.
Zo ook in onze kerk, ook daar mogen wij het geloof niet exclusief voor onszelf reserveren. Ook daar moeten we gastvrij zijn en vertrouwen hebben in de ander. Laten we, net als bij de vrouw in het Evangelie, proberen om juist ruimhartiger te zijn in ons doen en denken, en ons regelmatig zelf de vraag voorleggen: stel ik zelf niet te veel grenzen?
Lieve mensen,
Laten wij proberen dat wij de tegenstellingen in onze samenleving niet verharden, maar dat we juist de ander, de vreemde en de mens in nood, als mens benaderen. Jezus leerde ons hoe meer Hij omging met de mensen, hoe ruimdenkender Hij werd. Hoe meer Hij hun achtergrond en goede bedoelingen kende, hoe ruimhartiger Hij was. Hij sloopte de muren van het eigen belang, het eigen gelijk, het eigen geloof en het eigen volk. Hij noemde God onze Vader en wij allen broers en zussen van elkaar. Laat ons dat goed realiseren wanneer anderen, vreemden ons vragen om een gunst. Heb er maar vertrouwen in! Amen.
Ootmarsum, 20 augustus 2023, Pastor Jan Kerkhof Jonkman