Wat was ik blij met mijn navigatie, vorige week toen wij naar het Sauerland reden voor een paar dagen lekker op vakantie. De navigatie deed uitstekend zijn werk en bracht ons keurig op het Landalpark, waar onze dochter en schoonzoon met hun gezin al waren. In onze ingewikkelde en snelle samenleving kunnen we bijna niet meer zonder, kaartlezen is ouderwets en achterhaald geworden, nee geef mij maar de moderne navigatiemiddelen, die je ook nog waarschuwen voor files en ongelukken en je dan ook een alternatief aanbieden. Zonder zo’n systeem met allerlei aanwijzingen is het moeilijk om heelhuids op je bestemming te komen. Ja, ook voor het onderlinge verkeer tussen mensen hebben we aanwijzingen nodig om ons goed te gedragen in de openbare ruimte. En als we ons aan de afspraken in het verkeer en in het intermenselijk verkeer niet houden, dan dreigt het uit te lopen op een chaos, die kan uitlopen op ruzie en conflicten.
Tegenwoordig zien wij wat er gebeurt als dit ene gebod niet wordt nageleefd. overkwam ook het Joodse volk dat door de woestijn trok vanuit Egypte naar het Beloofde Land. Toen kwam Mozes op het spoor van de tien geboden, tien basisregels om goed door de woestijn te komen, tien regels om je ook goed te handhaven in de samenleving en ieder proberen tot zijn recht te laten komen. Eigenlijk gaat het niet om tien geboden, maar om tien bevrijdende woorden die ons de goede richting wijzen in het leven, om het leven leefbaar te maken voor iedereen. En vele jaren later vat Jezus die tien woorden samen in één enkel gebod: Hou bovenal van God en hou van jouw naaste als van jouzelf. Daar komt het op neer! Dan komen we terecht in een wereld waarin gemoord, geplunderd, vernietigd, verkracht en gemarteld wordt. Zoals we zien in Oekraïne, in Rusland, in Gaza en zoveel andere landen.
In het Evangelie gaat Jezus tekeer tegen zulke mensen. Nee, de handelaren in de tempel moorden niet, plunderen en verkrachten niet, maar ze zondigen wel tegen het eerste gebod, want ze houden meer van zichzelf en hun handel dan van God. Zo hebben ze van de tempel een rovershol gemaakt. Het had niets meer te doen met de oorspronkelijke richtingwijzer van Mozes. Maak van mijn huis van mijn vader geen markthal, zegt Jezus. En wat zou vandaag zeggen in kerken die eigenlijk geen kerken meer zijn? Maak er geen restaurant , geen café, geen schaatsbaan, boekhandel, geen tweede-rangs woning? En spijtig genoeg zijn er ook nog kerken waar de voorganger en het koor, of een paar zangers de liturgie monopoliseren, plekken waar vaak onbekende liederen worden gezongen en waar gelovigen alleen maar naar mogen luisteren. Maak van mijn huis geen showroom zou Jezus wellicht zeggen. Het moet een plek zijn waar gelovige God kunnen ontmoeten, en waar ze samen God danken en vieren.
De tempel, de kerk die Jezus op het oog heeft, is opgebouwd uit mensen, die geïnspireerd zijn door de Tien Woorden. Hij wil dat wij leven naar zijn woorden van liefde, gerechtigheid, vreugde en vrede. Een wereld waarin wij samen onze schouders onder zetten, een wereld waarin wij opkomen voor de mensen in nood, mensen die vermalen worden door de instituten van onze samenleving. Dat er een samenleving komt waarin iedereen met iedereen in vrede leeft. Dan leef je ook in vrede met God.
De tempel waarin God woont, is de andere mens. En wie vanuit dit denken meehelpt aan een betere samenleving, is een steen, een levende steen, in een levende kerk.
Lieve mensen,’
Laten wij schoon schip maken en ons bevrijden van al wat ons van God en onze kwetsbare medemens afhoudt, laten wij proberen geen versteende, maar een levende gemeenschap te zijn, die van God houdt en dienstbaar is aan de kwetsbare medemens.
Zoals een protestsong tegen een versteende religie ook zegt:
De kerk van de Heer, de gemeente,
zij leeft en gaat nooit meer voorbij,
en het leven in haar gesteente
ja, die levende stenen zijn wij.
Laat dit lied ook ons uitdagen om al doende te geloven en zo met elkaar een levende kerk te zijn om zo, het ene gebod handen en voeten te geven in ons leven. Amen.
Ootmarsum/Gerardus Majella, Pastor Jan Kerkhof Jonkman