Lieve mensen,
Vandaag hoorden we het bekende verhaal van de drie wijzen uit het oosten, die een ster volgden, die hen bij de pasgeboren koning der Joden zal brengen. Het zijn drie wijzen, maar eigenlijk zijn zij niet zo wijs, dat ze weten waar ze moeten zoeken. Want boven Jeruzalem verdwijnt de ster, niet verwonderlijk want daar heerst Herodes. Ze gaan toch bij hem langs om hulp te vragen. En of Herodes daar zelf blij mee is , is de grote vraag. Want Hij zelf is immers de koning der Joden. Nu hoort hij van vreemdelingen dat er in zijn Rijk een andere koning geboren is. En dat zint hem niet.
Het verhaal klinkt merkwaardig, maar in werkelijkheid is dat niet zo, integendeel, het is ook wel herkenbaar voor ons. Want weten wij wel waar we het moeten zoeken in deze tijd? Deze tijd van klimaatverandering, van emigratiestromen, van oorlogen en geweld? Een tijd waarin tijdens de verkiezingen velen een proteststem uitbrachten op de regering, die de problemen niet echt oplost. In een tijd waarin velen verkeren in eenzaamheid en geen echt licht meer zien. Nee, ook wij verkeren soms in een diepe duisternis, niet wetende hoe wij onze problemen kunnen oplossen. Zoals in onze relatie, met onze collega’s, met mensen uit onze straat of familie. Overal kunnen problemen opduiken, die het licht van de vrede verduisteren.
En laten we eerlijk zijn, voor Herodes hoeven niet alleen te verwijzen naar Herodes, naar Poetin, naar Xi Ji Ping, naar Netanyahu, naar Hamas, of naar Orban, nee in we kennen allemaal mensen die het liefst eigen baas zijn en hun belangen verdedigen. In bijvoorbeeld de drugshandel, in de criminaliteit, in mensensmokkelaars. Ook in onszelf zit misschien wel een kleine Herodes, die graag de dingen in eigen hand heeft, die graag wil behouden wat hij heeft. Wat we krijgen moeten we binnenhalen, en als het moet en koste van andere mensen. Dit alles verduistert het zicht op vrede.
De wijzen uit het oosten vragen Herodes beleefd de weg en ze beloven hem, niets vermoedend, terug te zullen komen om de geboorteplaats van het nieuwe koning te melden. Ze hebben ontzag voor het gezag, het is bovendien een buitenlands staatshoofd en dan ben je diplomatiek. Er is niet gesproken over het mensenrechtenbeleid van de koning zelf, nee er wordt alleen beleefd geknikt. Nee, zij zijn het niet die Herodes op zijn vingers tikken, zoals wij zo vaak mee maken bij buitenlandse staatsbezoeken.
De echte ommekeer zit in het slot van het verhaal, waarin staat dat ze weer vertrokken langs een andere weg naar hun land. De wijzen hebben het kind ontmoet, ze hebben hun rijkdommen weggegeven, en ze hebben geknield en gezien dat God de wereld zal leiden als een herder. Dat is de grote verandering in henzelf, de ommekeer, hun leven wordt op de kop gezet. Dat is dan ook de Openbaring van de Heer.
Een wijsheid van Oost tot West, voor heel de wereld, joden en heidenen, gelovigen en ongelovigen, voor rijk of arm, voor herders en koningen. Niet het eigen belang, niet de weg van onderdrukking, niet de weg van het zwaard zal de aarde bewoonbaar maken, dat is niet de weg van God. Maar als een kwetsbaar kind, als dienaar is hij onder ons gekomen, om zo ook het kwetsbaar kind in onszelf opnieuw tot leven te laten komen. Dat is wat Mattheus ons wil zeggen met dit Evangelie. God roept de droom van een kind in ons tot leven.
Lieve mensen,
Misschien dwalen wij ook in het duister, en zien wij rondom het licht niet meer. Maar laten wij nooit opgeven om te blijven zoeken naar dat licht van Gods liefde en vrede, die Hij ons in het kind van Bethlehem heeft geschonken. Laten we ons in die zoektocht blijven spiegelen aan de wijzen uit het oosten. Zij wisten ook niet wat, wie of waar zij moesten zoeken. Ze hadden alleen maar een ster en toen die bleef stilstaan, knielden ze eerbiedig neer voor het Kind om het hulde te brengen.
Laten ook wij dat doen: knielen in heel ons doen en denken voor Hem die is het Licht van liefde en vrede. Moge dit feest van de Openbaring van de Heer ons daartoe brengen. Amen.
Noord Deurningen/De Lutte, Pastor Jan Kerkhof Jonkman